محمد بهمنی- شرکت فولاد اکسین خوزستان به‌عنوان یکی از بازیگران کلیدی در صنعت فولاد کشور، به‌ویژه در تولید ورق‌های عریض و آلیاژی، در ماه‌های اخیر توانسته است به موفقیت‌های قابل‌توجهی دست یابد. این موفقیت‌ها در شرایطی حاصل شده که صنعت فولاد کشور با چالش‌های متعددی از جمله ناترازی انرژی، مشکلات تأمین مواد اولیه و محدودیت‌های صادراتی مواجه است. در این یادداشت، عملکرد فولاد اکسین را بررسی کرده و در عین حال، موانع و چالش‌های پیش روی آن را تحلیل می‌کنیم.
۱. بررسی عملکرد فولاد اکسین در اردیبهشت ۱۴۰۳
در ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۳، فولاد اکسین موفق شد رکوردهای تولیدی جدیدی را به ثبت برساند. تولید ۷۲۸ هزار تن محصول در سال گذشته و ثبت رکورد تولید ۸۳ هزار تن در فروردین‌ماه ۱۴۰۳ نشان‌دهنده روند رو‌به‌رشد این شرکت است. همچنین، تولید ورق‌های API، که نقش حیاتی در صنعت نفت و گاز کشور دارد، به بالاترین میزان خود رسید.
این موفقیت‌ها به‌دلیل چند عامل کلیدی حاصل شده است:
بهینه‌سازی فرآیندهای تولیدی و افزایش بهره‌وری خطوط تولید.
تمرکز بر تولید ورق‌های خاص و استراتژیک برای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی.
مدیریت کارآمد زنجیره تأمین و تأمین پایدار مواد اولیه در شرایط دشوار اقتصادی.
۲. چالش‌های اساسی پیش روی فولاد اکسین
با وجود موفقیت‌های ثبت‌شده، فولاد اکسین با موانع و چالش‌های متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کند:
۲.۱. بحران انرژی و تأمین پایدار برق و گاز
یکی از مهم‌ترین معضلات صنعت فولاد ایران، ناترازی انرژی است. محدودیت‌های تأمین گاز در زمستان و برق در تابستان، مشکلاتی جدی برای تولیدکنندگان فولاد ایجاد کرده است. برای مقابله با این چالش، فولاد اکسین به‌تازگی دو پروژه استراتژیک را کلنگ‌زنی کرده است:
احداث ایستگاه سوخت جایگزین (SNG) برای تأمین پایدار گاز در صورت قطعی‌های احتمالی.
ساخت نیروگاه خودتأمین ۲۲ مگاواتی به‌منظور کاهش وابستگی به شبکه برق سراسری.
این اقدامات در راستای افزایش تاب‌آوری انرژی این شرکت است، اما همچنان نیازمند حمایت‌های دولتی و تسریع در اجرای این پروژه‌هاست.
۲.۲. مشکلات زنجیره تأمین مواد اولیه
با توجه به نقش فولاد خوزستان به‌عنوان تأمین‌کننده اصلی تختال فولاد اکسین، هرگونه اختلال در تولید و توزیع تختال، تأثیر مستقیمی بر عملکرد این شرکت دارد. کاهش تولید فولاد خوزستان به‌دلیل قطعی‌های برق و گاز در سال گذشته، زنجیره تأمین فولاد اکسین را با چالش روبه‌رو کرده است. اگرچه مدیریت این شرکت تلاش کرده است که با برنامه‌ریزی دقیق، تولید را حفظ کند، اما در بلندمدت نیاز به یک راهکار پایدار برای تضمین تأمین مواد اولیه احساس می‌شود.
۲.۳. محدودیت‌های صادراتی و نوسانات بازار
فولاد اکسین، به‌عنوان تولیدکننده ورق‌های خاص، علاوه بر بازار داخلی، پتانسیل بالایی برای صادرات دارد. با این حال، سیاست‌های سختگیرانه صادراتی دولت و تعرفه‌های متغیر، مانعی برای گسترش بازارهای هدف این شرکت محسوب می‌شود. در شرایطی که بازار داخلی کشش محدودی دارد، آزادسازی بیشتر صادرات می‌تواند به بهبود نقدینگی و افزایش درآمد این شرکت کمک کند.
۲.۴. مسائل کارگری و نیروی انسانی
با افزایش هزینه‌های زندگی و مشکلات اقتصادی، مطالبات نیروی کار در بخش فولاد افزایش یافته است. حفظ رضایت و انگیزه نیروی انسانی از یک‌سو و مدیریت هزینه‌ها از سوی دیگر، یکی از چالش‌های مهم فولاد اکسین محسوب می‌شود. ایجاد مشوق‌های جدید و بهبود شرایط کاری، می‌تواند از تنش‌های احتمالی در محیط کار جلوگیری کند.
۳. آینده فولاد اکسین: فرصت‌ها و مسیر پیش‌رو
با وجود چالش‌های مذکور، فولاد اکسین همچنان یکی از شرکت‌های استراتژیک صنعت فولاد کشور است و فرصت‌های متعددی برای رشد دارد:
۳.۱. توسعه بازارهای صادراتی
در صورت رفع محدودیت‌های صادراتی، فولاد اکسین می‌تواند با ورود به بازارهای جدید، درآمد ارزی خود را افزایش دهد. کشورهای منطقه، به‌ویژه عراق، ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس، پتانسیل بالایی برای جذب محصولات این شرکت دارند.
۳.۲. سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید
توسعه تکنولوژی‌های نوین در فرآیندهای تولید و استفاده از فناوری‌های بهینه‌سازی انرژی، می‌تواند بهره‌وری این شرکت را افزایش دهد. ورود به حوزه فولادهای پیشرفته و صنعتی نیز از دیگر مسیرهای توسعه‌ای برای فولاد اکسین خواهد بود.
۳.۳. تعامل با صنایع پایین‌دستی
ایجاد زنجیره ارزش در صنایع پایین‌دستی و همکاری نزدیک‌تر با تولیدکنندگان محصولات نهایی، می‌تواند ارزش افزوده بیشتری برای این شرکت ایجاد کند. تقویت پیوند با صنایع نفت و گاز، به‌عنوان مصرف‌کنندگان اصلی ورق‌های API، از جمله راهبردهای موثر در این حوزه است.
جمع‌بندی